Tegenwoordig huisvest BPRC geen chimpansees meer, maar we kunnen nog steeds onderzoek blijven doen naar deze diersoort met behulp van materiaal uit onze Biobank. We maken gebruik van vergelijkend genetisch onderzoek tussen mensen en chimpansees om onze kennis over ziektegevoeligheid en -resistentie te verbreden.
Chimpansees zijn onze naast levende verwanten. Naast grote gelijkenissen – mens en chimpansee delen 98,7% overeenkomst in hun DNA – zijn er ook verschillen. Wanneer we ons onderzoek richten op ziektegevoeligheid/resistentie, kunnen we vaststellen dat het immuunsysteem van chimpansees opmerkelijk effectief lijkt te zijn in het controleren van een HIV-1-infectie. We zien nauwelijks ontwikkeling van AIDS bij deze dieren. Bij mensen is dit echter een heel ander verhaal. Het overgrote deel van de mensen die besmet raken met HIV-1 ontwikkelen vervolgens AIDS, en komen zonder tussenkomst van een medische behandeling te overlijden.
Hoe is dit te verklaren?
Door componenten van het immuunsysteem te bestuderen, proberen we inzicht te krijgen in de werking ervan. Eén zo’n component is het major histocompatibility complex, afgekort MHC, dat een belangrijke rol speelt in de afweer tegen ziekteverwekkers. Ons eerdere onderzoek toont aan dat chimpansees in een ver verleden een “selective sweep” hebben ondergaan, wat resulteerde in een beperkte MHC variatie. Dit heeft geleid tot de hypothese dat mogelijk een pathogeen vergelijkbaar met HIV-1 deze sweep in het verleden heeft veroorzaakt, waardoor de huidige populatie van chimpansees zo goed in staat is om dit soort virale infecties te controleren.
In ons huidig onderzoek hebben we ons gericht op KIR eiwitten, welke aanwezig zijn op een specifiek type immuun cellen genaamd Natural Killer (NK) cellen. Deze KIR eiwitten spelen een belangrijke rol bij de regulatie van NK cel activiteit door interacties met het MHC. We vroegen ons af of de “selective sweep” ook een effect heeft gehad op KIR. Tot nu toe zijn de KIR genen slechts bij een klein aantal chimpansees bestudeerd. In onze recente studie hebben we een populatie van chimpansees onderzocht op hun KIR genen en de variatie in kaart gebracht. Dit onderzoek toont aan dat chimpansees ook in hun KIR weinig variatie vertonen. Hoogstwaarschijnlijk heeft de “selective sweep” die impact had op het MHC ook het KIR systeem beïnvloed bij chimpansees.
Meer lezen?
Dit werk is gepubliceerd in Frontiers in Immunology.