Chloroquine, wij kennen deze stof bij BPRC maar al te goed. We gebruiken dit geneesmiddel namelijk om onze dieren te genezen van malaria. Maar op dit moment is het om een heel andere reden in het nieuws: het helpt tegen het coronavirus… of toch niet?
In februari lieten onderzoekers in een kweekschaaltje zien dat chloroquine de infectie van cellen met het coronavirus kon remmen. Enkele dagen later rapporteerde chinese onderzoekers dat chloroquine de duur van de ziekteverschijnselen mogelijk zou kunnen inkorten.
Andere kleinschalige studies
Andere studies in kleine groepen patiënten gaven een gevarieerd beeld. Soms leek chloroquine heel goed te werken, in andere gevallen leek het juist een schadelijk effect te hebben. Tegen COVID-19 wordt chloroquine namelijk in een veel hogere dosering gebruikt dan tegen malaria. Ondanks deze tegengestelde berichten begonnen diverse landen, bij gebrek aan andere medicijnen, chloroquine toe te passen in de kliniek. Dus niet alleen in een experimentele setting. Ook Nederland nam chloroquine op in het behandeladvies voor COVID-19 patiënten (sinds 1 mei is dit niet meer het geval).
Grootschalige studies
Inmiddels zijn de resultaten van grootschalige studies naar het gebruik van chloroquine gerapporteerd in vooraanstaande wetenschappelijke bladen. Naar aanleiding van deze studies stopten diverse landen acuut met verder onderzoek naar dit middel. Omdat deze studies namelijk uitwezen dat van de patiënten die behandeld waren met een bepaalde vorm van chloroquine, bijna de helft meer kans had om te overlijden, dan mensen die het middel niet hadden gekregen.
Teruggetrokken artikelen
Maar het verhaal is hiermee nog niet klaar. Kritiek op dit werk van wetenschappers vanuit de hele wereld luidde dat sommige data te mooi leken om waar te zijn. Dit leidde ertoe dat de meeste auteurs het artikel inmiddels hebben ingetrokken, omdat ze de data die door een bepaald bedrijf waren geanalyseerd niet kenden en niet konden controleren. Dezelfde auteurs trokken ook een artikel in een toptijdschrift in.
Hoe nu verder?
De voorlopige resultaten van een recent grootschalig Brits onderzoek lieten geen meerwaarde zien voor chloroquine in de behandeling tegen het coronavirus. De Britse ziekenhuizen zijn hierna gestopt met het onderzoek naar dit middel. Vandaag werd bekend dat ook in Nederland het onderzoek naar chloroquine inmiddels is gestopt.
In een periode met grote haast en in de afwezigheid van een geneesmiddel laat dit verhaal goed zien hoe ingewikkeld het is, om tijdens een pandemie nieuwe middelen te testen. Één ding lijkt wel duidelijk, chloroquine is nog niet het wondermiddel tegen COVID-19 waarop iedereen hoopt. Er is nog veel werk te doen. Niet alleen aan een geneesmiddel tegen het coronavirus, maar ook aan een vaccin. Ook wij zijn hier druk mee bezig en we hopen natuurlijk dat dit er uiteindelijk toe leidt dat we deze pandemie kunnen stoppen.