Al 32 jaar is het op 1 december Wereld Aids Dag. De dag waarop de wereld even stilstaat bij de strijd tegen aids, en we oproepen tot meer solidariteit voor mensen met hiv en aids. Dat is nog steeds nodig want de zoektocht naar een goedwerkend vaccin is nog niet ten einde.
In het begin van de jaren 80 van de vorige eeuw duikt een geheimzinnige ziekte op. De ziekte heet aids, veroorzaakt door hiv. Decennia lang was de diagnose hiv een doodvonnis. Mede dankzij proefdieronderzoek zijn er nu medicijnen.
Siv in apen
Apen hebben een eigen hiv-achtig virus, het heet siv. Siv gaf wetenschappers de mogelijkheid om hiv-infecties na te bootsen in apen. Ze leerden hoe het virus zich vermenigvuldigt in het lichaam en ontwierpen het antivirale middel AZT. Studies in apen toonden aan dat AZT de siv-infectie kon remmen.
Antivirale middelen
In 1986 kregen de eerste hiv-patiënten AZT. Net als in apen remde AZT het virus maar bij langdurig gebruik raakte het virus resistent voor AZT. Tegenwoordig krijgen hiv-patiënten een cocktail van meerdere antivirale middelen waaronder nog steeds AZT.
PrEP
Voorkomen is beter dan genezen. Sinds 2019 kun je voorkomen dat je hiv oploopt dankzij PrEP. PrEP staat voor pre-expositie profylaxe, een antiviraal middel in de vorm van een pil die je inneemt bij een verhoogd risico op blootstelling aan hiv. Voordat PrEP in mensen werd getest zijn er studies in apen gedaan.
Hiv-vaccin
PrEP geeft echter alleen kortdurende bescherming en is niet overal ter wereld beschikbaar. Een vaccin kan mensen voor langere tijd beschermen. Hiv is een ‘slim’ virus dat allerlei trucs gebruikt om het afweersysteem te omzeilen. Daardoor is het nog niet gelukt om een goedwerkend vaccin te ontwikkelen. Daarom gaat het onderzoek, ook in apen, nog steeds door.