Gedurende de evolutie heeft de mens een ingewikkeld en uiteenlopend verdedigingssysteem ontwikkeld om zichzelf tegen ziekteverwekkers te beschermen. Een belangrijk onderdeel van dit systeem zijn de immuuncellen die snel kunnen optreden bij een infectie of tijdens de formatie van tumoren. Deze immuuncellen worden Natural Killer (NK) cellen genoemd en zij kunnen met speciale eiwitten, zogenoemde KIR receptoren, andere cellen herkennen die afwijkend gedrag vertonen om ze vervolgens op te ruimen.
De KIR receptoren op de NK cellen zijn uitvoerig bestudeerd in de mens en daarom weten we dat ze per persoon kunnen verschillen in aantal, structuur en functie. Het is zo variabel dat bijna elk persoon een unieke set aan KIR receptoren heeft. Verder is het bekend dat deze regulerende eiwitten vaak betrokken zijn bij biologische processen, zoals zwangerschap, maar weten we ook dat ze invloed kunnen hebben op een ziektebeeld. Het is daarom belangrijk dat we niet alleen in de mens weten hoe deze receptoren eruitzien en hoe ze werken, maar dat we ook in dieren onderzoeken en vergelijken hoe het KIR systeem in elkaar zit. In een speciale uitgave van het tijdschrift Frontiers in Immunology heeft Ronald Bontrop, samen met zijn Duitse collega Lutz Walter, resultaten van verschillende onderzoeksgroepen gebundeld.
Hoe helpt onderzoek in dieren ons verder?
De KIR receptoren zijn onder andere onderzocht in makaken, een diersoort die veelvuldig wordt gebruikt als model om therapieën te onderzoeken voor verschillende levensbedreigende ziektes. Door hun immuunsysteem beter te begrijpen kunnen experimenten efficiënter worden uitgevoerd en zijn er minder dieren nodig. Door ook de KIR receptoren in andere primaatsoorten in kaart te brengen die niet in experimenten worden gebruikt, zoals chimpansees en orang utans, leren we daarnaast hoe ons immuunsysteem is ontstaan gedurende de evolutie.
Een heel andere kant van het KIR receptor onderzoek in dieren betreft de veeteelt. Om deze dieren, zoals geiten en kippen, zo gezond mogelijk te houden is het belangrijk om te weten of zij een vergelijkbaar immuunsysteem hebben als primaten. De juiste behandeling van vee zorgt voor een beter dierenwelzijn en heeft daarnaast een zeer groot economisch belang.
Het gebundelde onderzoek geeft een goed overzicht van de KIR receptor variatie in verschillende diersoorten en draagt op verschillende manieren bij in de samenleving.