Het brein is één van onze belangrijkste organen en het is dan ook logisch dat we extra zuinig zijn op onze hersenen. Schade aan onze hersenen, zoals bijvoorbeeld veroorzaakt door reacties van ons eigen immuunsysteem, moet zoveel mogelijk voorkomen worden. We denken dan ook dat dit de reden is dat het brein activiteit van cellen van het immuunsysteem zoveel mogelijk onderdrukt.
Toch brengt dit ook gevaren met zich mee. Wanneer er zich namelijk een bacteriële of virale infectie voordoet, dan is het toch noodzakelijk om te reageren. Vooral virussen, zoals herpesvirussen, maken misbruik van het gegeven dat het immuunsysteem in het brein minder reactief is dan op andere plaatsen in het lichaam, en verstoppen zich er graag. Ook tumoren maken dankbaar gebruik van de tolerante brein omgeving, en dragen daar ook nog hun eigen steentje aan bij.
Beinvloeding van het brein
Dit doen ze onder andere door bepaalde stofjes te maken die hun omgeving beïnvloeden. Eén van deze stofjes, genaamd Interleukine-4 (IL-4), is bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen. Ook is bekend dat mensen die sterker of minder sterk reageren op IL-4, een ander ziektebeloop hebben wanneer zij een hersentumor krijgen. In dit onderzoek hebben we daarom bestudeerd hoe IL-4 de aangeboren immuunresponsen in het brein beïnvloedt.
Testen in een kweekschaaltje
Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van celkweekmethoden die binnen BPRC ontwikkeld zijn. Vanuit hersenmateriaal van resusapen die om andere redenen geëuthanaseerd zijn, isoleren wij de bepaalde immuuncellen van het brein, microglia genaamd. Op deze manier benutten we weefsels en andere materialen zo optimaal mogelijk om op termijn ook proefdiergebruik te verminderen.
De verdedigingslinie in het brein
Microglia vormen onze belangrijkste afweerlinie in het brein, en zij zijn zeer goed in staat om adequaat op bijvoorbeeld infecties te reageren. Wanneer microglia echter aan IL-4 worden blootgesteld, dan heeft dat dramatische effecten op hun reactievermogen. De cellen veranderen niet alleen hun uiterlijk en de moleculen op hun celoppervlak, maar ze verliezen ook de capaciteit om op bacteriën en virussen te reageren. Wij beschrijven in ons gepubliceerde werk hoe dit precies gebeurt en welke veranderde processen in de cel ten grondslag liggen aan het verlies van responsiviteit.
‘Slapende’ microglia wakker maken
Deze details zijn belangrijk omdat ze ons aanknopingspunten kunnen geven hoe deze ‘slapende’ microglia weer wakker te maken zijn wanneer de nood aan de man is. Met name voor de behandeling van hersentumoren wordt nu veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om het eigen immuunsysteem te activeren als bondgenoot tegen de tumor. Het opheffen van de remmende werking van IL-4 op microglia zou daarbij wel eens een belangrijke stap kunnen zijn.
Meer lezen? Het volledige artikel is hier te vinden.