Wetenschappers spreken zich uit: 'Dierproeven nutteloos? Helemaal niet!'

12 Jul 2018 | Terug naar Nieuws, publicaties en jaarverslagen
Dutch

In de Belgische krant De Morgen stond deze week een bijdrage van vooraanstaande Belgische wetenschappers als reactie op de 'ongenuanceerde berichtgeving over een gevoelig thema als dierproeven'. Een bijdrage die BPRC graag onderschrijft en waarvan we de inhoud graag delen.

Het gehele artikel is hier integraal te lezen.

Liesbeth Aerts (VIB-KU Leuven, Infopunt Proefdieronderzoek) en professor Peter Janssen (KU Leuven) schreven dit artikel samen met professor Patrik Verstreken (VIB-KU Leuven), professor Roos Vandenbroucke (VIB-UGent) en Jeroen Aerts (VIB-UAntwerpen, Infopunt Proefdieronderzoek).

De aanleiding van hun gezamenlijke artikel is het nieuws dat meer dan vier op de vijf dierproeven zinloos zou zijn. Uit Nederlands onderzoek zou blijken dat tot 85 procent van alle tests van nieuwe medicijnen en behandelingen geen effect opleveren bij mensen, terwijl eerder bij dieren wel resultaat werd geboekt. 'Nutteloos dus? Helemaal niet.'

Internationale teamsport

Deze deskundigen merken op dat het een terechte vraag is wat het werken met proefdieren ons eigenlijk oplevert. 'Maar dat antwoord is minder makkelijk in een cijfer uit te drukken. Wetenschap is een internationale teamsport en onderzoekers bouwen constant verder op elkaars resultaten. Bovendien bewijzen heel wat experimenten, met of zonder proefdieren, pas vele jaren later hun nut, en soms komt die doorbraak uit een totaal onverwachte hoek.'

Dierproeven essentieel voor biomedische vooruitgang

Ter illustratie wijzen Aerts, Janssen en hun medeauteurs op de ontwikkeling van immuuntherapie, die zich inmiddels heeft bewezen als een enorm krachtig wapen in de strijd tegen kanker. 'Maar vooraleer immuuntherapie of elke andere nieuwe behandeling getest wordt, moeten wetenschappers eerst het ziekteproces zelf begrijpen, en natuurlijk de werking van het gezond orgaan in kwestie. Ook daarbij komen dierproeven aan te pas, die ook essentieel zijn voor biomedische vooruitgang.'

Stap dichter bij nieuwe behandeling

Het klopt volgens de schrijvers wel dat niet alle stoffen die beloftevol lijken in proefdieren dat nadien ook blijken te zijn bij mensen. 'Dieren zijn nu eenmaal geen mensen, maar dat geldt des te meer voor cellen in een proefbuis. Toch brengen al deze technieken en experimenten ons een stap dichter bij nieuwe behandelingen, want iets wat geen positieve invloed heeft op het ziekteproces bij een rat of muis, hoeven we ook al meteen niet meer te testen bij de mens.'

Brug van experiment naar behandeling

Alles kan altijd beter, vervolgen ze. En dat geldt zeker ook voor biomedisch onderzoek. 'Wetenschappers werken volop aan nieuwe ziektemodellen, of het nu om diermodellen of proefdiervrije alternatieven gaat. Die kunnen ervoor zorgen dat we de brug van experiment naar behandeling sneller en met minder dierenleed kunnen slaan. Transparantie over methoden en resultaten, zowel positief als negatief, kan hier alleen maar toe bijdragen. Ook het terugdringen van onzorgvuldigheden of fouten bij onderzoek moet een prioriteit zijn.'

Dierproeven zijn én blijven belangrijk

Tot slot benadrukken de auteurs dat iedereen liever medische vooruitgang wil boeken die niet ten koste gaat van dierenwelzijn. 'Ook wetenschappers maken deze afweging niet lichtzinnig. Een van de onderzoekers betrokken bij de Nederlandse studie benadrukte zelf dat dierproeven belangrijk zijn én blijven. Dubbel spijtig dus dat het brede publiek nu de boodschap krijgt dat de overgrote meerderheid van het proefdieronderzoek nutteloos zou zijn. Met ongenuanceerdere berichtgeving over zo'n gevoelig thema is niemand geholpen, nog het minst de proefdieren zelf.'

Nog meer inzicht krijgen in het nut van dierproeven? Lees dit artikel.