Soms kun je veel leren van gegevens die voor iedereen beschikbaar zijn. Zo hebben verschillende instituten van over de hele wereld het DNA van de mens en sommige apensoorten in kaart gebracht. Deze data zijn in een database gezet die voor iedereen toegankelijk is. Door gebruik te maken van deze gegevens, kunnen we zonder dieren in te zetten, toch veel over ze leren.
Zo heeft de genetica afdeling van BPRC met behulp van deze DNA-databanken de LILR-regio van verschillende apensoorten in kaart gebracht. LILR staat voor leukocyte immunoglobulin-like receptor. De eiwitten van deze familie spelen een belangrijke rol in de regulatie van het immuunsysteem.
LLIR-eiwitten zijn belangrijk voor onze afweer tegen ziektes
LILR-genen coderen zowel voor activerende als remmende eiwitten, die nauw samenwerken om te zorgen dat een reactie van bepaalde cellen van het immuunsysteem zorgvuldig wordt gereguleerd. Sommige LILR-eiwitten scannen de aanwezigheid van eiwitten van het major histocompatibility complex (MHC). Dit is waarschijnlijk een oude functie, die vooral wordt gebruikt om geïnfecteerde cellen te herkennen. Daarnaast ziet men in de mens ook interactie van LILR-eiwitten met virussen zoals dengue en HIV-1, of met β-amyloid, een klein stukje eiwit dat betrokken lijkt bij het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer.
Volgorde van LILR genen nauwelijks veranderd
Met behulp van verschillende softwareprogramma’s hebben we de volgorde van de LILR-genen op het genoom van de mens vergeleken met die van verschillende apensoorten; te weten, chimpansee, bonobo, gorilla, orang-oetan, gibbon, resus- en Java-aap, en marmoset. Uit dit vergelijkend onderzoek kwam naar voren dat het aantal LILR-genen en de volgorde van deze genen op het genoom van de verschillende soorten nagenoeg miljoenen jaren hetzelfde gebleven is. Dat is bijzonder, omdat de naastgelegen KIR-familie juist heel snel evolueert.
Overeenkomst tussen mens en aap is waardevol
De verkregen kennis geeft inzicht in de evolutie van de LILR-regio in primaten. De grote overeenkomst van de LILR-familie tussen mens en niet-humane primaten, maakt dat apen van grote waarde kunnen zijn in het ontrafelen van de functionele eigenschappen van deze eiwitten in allerlei biologische processen, die van belang zijn in het goed functioneren van het immuunsysteem.
Meer over dit werk is hier te lezen.